سرلاک چیست و فواید آن
هر مادری هم رشد فیزیکی و هم روانی نوزادش برای او اهمیت دارد. ذخیره آهن بدن نوزاد که در هفته های آخر بارداری ساخته می شود در طی ۶ ماه اول کاملا مصرف می شود. بدن نوزاد احتیاج به تامین این آهن دارد. نوزاد تا ۶ ماهگی باید تنها از شیر مادر بعنوان غذای کامل استفاده کند، زیرا تمام مواد مورد نیاز بدن او از جمله کربوهیدرات، پروتئین، چربی، آنتی بادی و آب بدنش را تامین می کند. اما اگر نوزاد زودرس و یا دچار کمبود وزن باشد می توانید با تشخیص و تایید پزشک از ۴ ماهگی به او سرلاک بدهید.
در تعریف علمی، سرلاک یک غلات مخصوص نوزاد است که حاوی پروبیوتیک بیفیدوس است که سیستم ایمنی و گوارشی نوزاد را تقویت می کند. سرلاک یکی از ترکیبات سالمی است که بعنوان اولین غذای کمکی برای نوزادان می توان استفاده کرد. این غذای جامد حاوی آهن، کلسیم، ویتامینD، C و A و همچنین امگا ۳ و ۶ می باشد. تفاوت عمده بین غذای کودک که در منزل تهیه می شود و سرلاک این است که شاید در ترکیب خانگی میزان کافی آهن و مواد معدنی ضروری دیگر که برای رشد نوزاد لازم است فراهم نباشد اما سرلاک این نیاز بدن نوزاد را تامین می کند. اما می توان این دو را به صورت همزمان هم استفاده کرد که هم از مواد مغذی سرلاک بهره ببرد و هم از طعم و مزه غذای خانگی استفاده کند. یکی دیگر از مواد مغذی برای کودکان سویق است، در مقاله ای جداگانه سویق کودک را به صورت کامل بیان کردیم. از دستور تهیه و انواع سویق تا پاسخ گویی به سوالات رایج.
دلیل غلط بودن استفاده از سرلاک قبل از ۴ ماهگی:
* ۴ ماهگی مرحله رشد بدن نوزاد است و نباید از غذای جامد در تغذیه او استفاده کرد چون ممکن است بلع نادرست برای نوزاد ایجاد خطر کند.
* ممکن است نوزاد به طعم آن عادت کند و سرلاک جایگزین شیر مادر شود که اصلا توصیه نمی شود.
تا قبل از ۶ ماهگی نوزاد توانایی هضم غذای جامد را ندارد. به همین علت در مدفوع او تغییر مشاهده می شود و هضم بصورت کامل انجام نمی شود.
* به دلیل عدم تکامل سیستم ایمنی بدن نوزاد، او مستعد آلرژی و عدم تحمل لاکتوز است.
نشانه های نیاز نوزاد به غذای کمکی و سرلاک
- تمایل نوزاد به خوردن غذا همراه شما
- افزایش اشتهای نوزاد و احساس گرسنگی حتی بعد از خوردن شیر
- بهبود کنترل گردن و سر توسط نوزاد
- به دهان بردن انگشت
از این رو پزشکان متخصص کودک به تاخیر افتادن تغذیه کودک با غذای کمکی بعد از ۶ ماهگی را رد می کنند. زیرا شیر مادر به تنهایی جوابگوی نیاز کودک نیست و بر روی رشد و تکامل نوزاد اثر منفی می گذارد.
همچنین مهارت جویدن و بلعیدن غذا را آموزش نمی بیند.
انواع سرلاک
از زمانی که دادن غذای کمکی به نوزاد را شروع می کنید همراه با آزمون و خطا خواهد بود. زیرا ممکن است کودک نسبت به این غذای جدید واکنش های متفاوتی را از خود نشان دهد. از این رو پیشنهاد می شود که با سرلاک های تک غله و ساده شروع کنید و بعد به سراغ سرلاک های چند غله بروید.
سرلاک برنج:
اولین سرلاک در شروع تغذیه کودک با غذای جامد سرلاک برنج است. سرلاک برنج آسان هضم است و آلرژی زا نیست. سرلاک برنج به تنهایی مواد مغذی زیادی ندارد بخاطر همین با آهن، فولیک اسید و ویتامین c غنی سازی می شود. بعضی از شرکت های تولید کننده سرلاک از برنج ارگانیک یا برنج قهوه ای در تهیه سرلاک برنج استفاده می کنند که درصد فیبر بالاتری دارد و برای دستگاه گوارش نوزاد مفید است. نکته مهم درباره سرلاک برنج بالا بودن درصد آرسنیک در آن است. لذا مصرف آن را باید به یک یا دو وعده در روز محدود کرد. برخی از پزشکان بر این عقیده هستند که استفاده از سرلاک برنج را می توان از حدود ۴ ماهگی شروع کرد چون به خواب کودک نیز کمک می کند که البته در این خصوص لازم است حتما با پزشک کودک خود مشورت نمایید. همچنین پزشکان معتقدند که استفاده از سرلاک برنج را به عنوان تنها غذای جامد به مدت چند هفته ادامه دهیم تا سیستم گوارش نوزاد برای پذیرش دیگر مواد آماده شود.
سرلاک جو:
از جو نیز در تولید سرلاک استفاده می شود. اما غله کامل محسوب نمی شود. احتمال آلرژی کمتری از طریق سرلاک جو وجود دارد. نوزادان طعم جو را می پسندند. سرلاک جو را در ترکیب با شیر و میوه ها نیز می توان استفاده کرد. میزان فیبر سرلاک جو بالاست و بطور معمول با آهن غنی سازی می شود.
سرلاک جو دوسر:
سرلاک جودوسر مملو از فیبر و آنتی اکسیدان های گیاهی است و طعم خوبی دارد. این سرلاک معمولا همراه با میوه های خشک مانند تمشک است. در اولین بار استفاده از سرلاک جو دوسر از نوع ساده آن استفاده کنید و سپس از مخلوط با میوه خشک شده در تغذیه نوزاد بهره ببرید تا در صورت مشاهده آلرژی در نوزاد خیلی زود متوجه علت آن گردید.
سرلاک گندم:
از محبوب ترین سرلاک ها سرلاک گندم است اما بین پزشکان مورد بحث نیز هست. در سال ۲۰۰۸ انجمن پزشکان آمریکا اعلام کرد که بهتر است این سرلاک بعنوان اولین غذای جامد استفاده نشود زیرا بخاطر وجود گلوتن در آن ممکن است برای نوزاد ایجاد آلرژی کند. پس بهتر است که ابتدا با انواع دیگر سرلاک ها غذای جامد نوزاد شروع شود و در مورد زمان استفاده از سرلاک گندم با پزشک کودک مشورت گردد.
سرلاک غلات همراه با میوه:
قبل از استفاده از سرلاک غلات همراه با میوه، باید نوزاد از انواع سرلاک بصورت جداگانه استفاده کرده باشد تا در صورت وجود حساسیت به هر کدام متوجه این امر بشوید. فایده این نوع سرلاک این ات که کودک طعم های بیشتری را تجربه خواهد کرد و از فواید همه آن ها بهره مند می گردد. از این سرلاک می توان به همراه شیر نیز استفاده کرد.
نحوه استفاده از سرلاک در تغذیه نوزاد
* در شروع تغذیه نوزاد با سرلاک بهتر است از یک یا دو قاشق چایخوری در روز استفاده کرد. اگر نوزاد به آن تمایل نشان داد می توان به سه قاشق چایخوری افزایش داد.
* بهترین زمان استفاده از سرلاک صبح زود که کودک گرسنه است و نیز آخر شب قبل از خواب می باشد.
* خوردن غذای جامد برای کودک در ابتدا کمی مشکل است و باید به اون زمان داد تا آن را یاد بگیرد پس صبور باشید.
* برای خوردن غذای جامد به زور متوصل نشوید. کمی صبر کنید و دوباره امتحان کنید.
